دمانس (زوال عقل)
دمانس (زوال عقل) و مراقبت از آن به چه صورت است؟
درک اهمیت حمایت از همه کسانی که با زوال عقل زندگی می‌کنند و تحت تأثیر آن هستند به ما کمک می کند تا اطمینان حاصل کنیم که این افراد کیفیت زندگی بالایی داشته باشند. مراقبت‌های خانگی دمانس می‌تواند به کاهش شدت علائمی مانند اضطراب، افسردگی و کناره‌گیری از زندگی اجتماعی کمک کند. همراه با فعالیت‌های معمول آشنا و تمرین‌هایی برای حافظه، ارائه‌دهنده مراقبت ویژه می‌تواند به حفظ عزت‌نفس عزیز شما کمک کند و فعالیت‌های تحریک‌کننده ذهنی برای کمک به کاهش علائم رفتاری و شناختی فراهم کند.
انواع دمانس
زوال عقل یک بیماری پیش‌رونده است که با علائمی مانند از دست دادن حافظه و توانایی فرد در مراقبت از خود مشخص می‌شود. بیماری آلزایمر شایع‌ترین نوع آن است.
۵ نوع متداول زوال عقل عبارت‌اند از:
- بیماری آلزایمر
- دمانس لویی بادی
- دمانس عروقی
- دمانس فرونتوتمپورال
- زوال عقل مختلط (اغلب آلزایمر و زوال عقل عروقی)
آلزایمر
آلزایمر رایج‌ترین نوع زوال عقل است و به‌طور متفاوتی روی هر فرد تأثیر می‌گذارد. این بیماری باعث می‌شود مغز به طرز چشمگیری کوچک شود و توانایی فرد در مراقبت از خود و ارتباط با دیگران کاهش یابد. حتی ممکن است منجر به تغییر در شخصیت و روابط اجتماعی شود. در ۸۵ سالگی، خطر ابتلا به بیماری آلزایمر تقریباً ۵۰ درصد است.
علائم عمومی آلزایمر
- افت (کاهش) حافظه
- تغییرات مشخص در خلق‌وخو یا شخصیت
- مشکل در تفکر انتزاعی
- مشکل در انجام فعالیت‌های آشنا
- حالت گم‌گشتگی
- قضاوت ضعیف
دمانس لویی بادی
این نوع از دمانس الگویی مشابه با آلزایمر نشان می‌دهد. برخی از علائم اولیه شامل اختلالات خواب، به دنبال آن لرزش و سفتی بدن مانند بیماری پارکینسون و همچنین توهمات بینایی است.
دمانس عروقی
دمانس عروقی نتیجه آسیب مغزی است که در اثر سکته‌های متعدد ایجاد می‌شود. بسیاری از علائم این نوع دمانس با بیماری آلزایمر همپوشانی دارد، اگرچه ممکن است از دست دادن حافظه به‌طورجدی آشکار نباشد. یک علامت اولیه متداول اختلال در قضاوت یا عدم توانایی در تصمیم‌گیری است.
دمانس فرونتاتمپورال
دمانس فرونتاتمپورال از ناحیه پیشانی مغز شروع می‌شود. علائم به‌طورکلی در سنین پایین‌تر (حدود ۶۰ سالگی) ایجاد می‌شود و افراد مبتلا به این نوع دمانس کمتر از افراد مبتلا به آلزایمر زنده می‌مانند. علائم اولیه شامل تغییر در شخصیت و رفتار و مشکل در زبان است.
زوال عقل مختلط
شواهد نشان می‌دهد که بسیاری از افراد «زوال عقل مختلط» دارند یعنی بیش از یک اختلال وجود دارد. رایج‌ترین ترکیب در زوال عقل مختلط، آلزایمر و زوال عقل عروقی است. علائم زوال عقل می‌تواند به دلیل عوامل مختلفی مانند افزایش سن، سابقه خانوادگی بیماری‌های دیگر، بیماری‌های قلبی عروقی یا سابقه ضربه به سر ایجاد شود. ممکن است از دیگران بخواهید تا توجه کنند و رفتارهای غیرمعمول، تغییرات خلقی، تصمیمات فرد را پیگیری کنند. اما مهم‌تر از همه باید عزیزانتان را به مراجعه به پزشک تشویق کنید.
آیا علائم اولیه زوال عقل (دمانس) آشکار است؟
تغییرات در یک فرد در مراحل اولیه زوال عقل می‌تواند به‌قدری تدریجی باشد که اغلب با سالمندی طبیعی اشتباه گرفته شود. ازآنجایی‌که زوال عقل افراد را به طرق مختلف تحت تأثیر قرار می‌دهد، علائم ممکن است همیشه آشکار نباشند. درواقع، عدم‌تشخیص علائم اولیه اغلب منجر به عدم‌تشخیص افراد برای چندین سال می‌شود.
پس چه چیزی را باید جستجو کرد؟
شاید کسی که از او مراقبت می‌کنید به یادآوردن کاری که دیروز انجام داده است برایش دشوار باشد و نام دوستان یا اشیاء را فراموش می‌کند. افراد ممکن است در دنبال کردن مکالمات یا برنامه‌های تلویزیونی مشکل داشته باشند، چیزها را بارها و بارها تکرار کنند، یا در تفکر یا استدلال مشکل داشته باشند. همچنین ممکن است در مورد از دست دادن حافظه احساس عصبانیت، اضطراب یا افسردگی کنند یا حتی در یک محیط آشنا احساس سردرگمی کنند.
توصیه می شود به محض مشاهده موارد گفته شده، حتما به متخصص مراجعه کنید.